Blaasgruis komt vaker voor bij katten dan je misschien denkt en het kan vervelende (en pijnlijke) gevolgen hebben voor je huisdier. Gelukkig kun je er als baasje veel aan doen. In deze blog lees je hoe je blaasgruis herkent, welke voeding kan helpen én krijg je praktische tips om jouw kat weer gezond en gelukkig te maken.
Wat is blaasgruis bij katten?
Blaasgruis, ook wel bekend als struviet, ontstaat wanneer bepaalde mineralen in de urine van een kat kristallen vormen. Normaal gesproken lossen deze stoffen gewoon op in de urine en worden ze uitgeplast. Maar als er te veel van deze zouten aanwezig zijn, raakt de urine verzadigd en kunnen er kleine korreltjes — oftewel gruis — ontstaan. In ernstigere gevallen kunnen deze kristallen samenklonteren tot blaasstenen. Dit is een veelvoorkomend en vervelend probleem bij katten. Het is daarom belangrijk om te weten wat blaasgruis is, zodat je snel actie kunt ondernemen als je kat symptomen vertoont.
Hoe herken je blaasgruis bij je kat?
Katten met blaasgruis vertonen vaak bepaald gedrag dat duidt op ongemak of pijn. Deze signalen lijken sterk op de symptomen van een blaasontsteking, dus het is belangrijk om bij twijfel altijd de dierenarts in te schakelen voor verder onderzoek. Alleen met een juiste diagnose kan ook de juiste behandeling worden gestart. De volgende klachten komen vaak voor, maar je hoeft ze niet allemaal tegelijk te zien.
- Vaak plassen in kleine beetjes: Je kat kan vaker dan normaal de kattenbak opzoeken, meestal om slechts een beetje te plassen. Soms lukt het niet om op tijd de bak te halen, waardoor je kleine plasjes in huis kunt tegenkomen. Bij een normaal zindelijke kat is dit een duidelijk alarmsignaal.
- Miauwen of klagelijk geluid maken bij het plassen: Blaasgruis kan pijnlijk zijn, en dit merk je soms doordat je kat piept of mauwt tijdens het urineren.
- Overmatig likken aan de geslachtsdelen: Katten houden van zichzelf schoon, maar overmatig poetsen rondom de intieme zone kan wijzen op irritatie of pijn. Bij katers is extra waakzaamheid nodig: als de plasbuis verstopt raakt, kan dit een spoedgeval zijn. Veel likken aan de penis is dan ook een serieus teken om snel een dierenarts te bellen.
- Bloed in de urine: Soms beschadigt het gruis de blaaswand, wat tot bloedverlies kan leiden. Let daarom goed op verkleuringen in de kattenbakvulling of bloedsporen.
Hoe stelt de dierenarts de diagnose?
Om vast te stellen of het om blaasgruis gaat, zal de dierenarts meestal een combinatie van onderzoeken doen. Met een urineonderzoek kunnen afwijkingen zoals bloed, bacteriën of eiwitten worden opgespoord. Röntgenfoto’s kunnen helpen om grotere blaasstenen in beeld te brengen, hoewel kleiner gruis soms lastig zichtbaar is. Een echografie geeft vaak een duidelijker beeld van gruis en stenen, vooral als de blaas goed gevuld is — wat bij katten soms lastig is, omdat ze door het ongemak juist vaker kleine beetjes plassen.
Meer over struvietkristallen (Blaasgruis)
Struviet, ook wel bekend als blaasgruis, bestaat uit een combinatie van magnesium, fosfaat en ammonium. Deze kristallen ontstaan wanneer de urine van een kat te veel van deze stoffen bevat en de pH-waarde van de urine te hoog is. Struviet wordt ook wel magnesiumammoniumfosfaat genoemd.
Magnesium is een stof die vooral door de hoeveelheid magnesium in de voeding wordt bepaald. Hoe meer een kat drinkt, hoe beter magnesium in de urine oplosbaar is. Omdat katten van nature slechte drinkers zijn, komt blaasgruis vaak voor bij hen.
Fosfaat werkt op een vergelijkbare manier: bij sterk geconcentreerde urine en een hoger fosfaatgehalte in de voeding zal de concentratie fosfaat in de urine toenemen.
Ammonium is normaal gesproken slechts in kleine hoeveelheden aanwezig in de urine. Bij een blaasontsteking komt er echter veel meer ammonium vrij, doordat bepaalde bacteriën in de blaas ureum omzetten in ammonium. Ureum is een afvalproduct van eiwitafbraak, en de omzetting verhoogt de pH van de urine, waardoor de urine basischer wordt.
Om struvietkristallen te vormen, zijn drie factoren nodig: de mineralen magnesium en fosfaat (afkomstig van voeding en urineconcentratie) en ammonium (afkomstig van een blaasontsteking). In urine met een hoge pH kunnen de mineralen niet meer goed oplossen en gaan ze samenklonteren met ammonium, wat leidt tot gruisvorming.
Het verlagen van de pH-waarde van de urine kan tijdelijk helpen om struvietkristallen op te lossen. Dit is vaak nodig om de gezondheid van de kat te herstellen als er al gruis aanwezig is. Langdurig verlagen van de pH-waarde is echter schadelijk, omdat het de organen van de kat kan belasten en de kans op het ontstaan van calciumoxalaatstenen vergroot.
Om struvietvorming te voorkomen, is het belangrijk om de eiwitvertering, stofwisseling en nierfunctie van je kat te verbeteren, evenals een dieet met aangepast magnesium, fosfor en eiwitgehalte.
Calciumoxalaat
Calciumoxalaatstenen ontstaan wanneer de urine veel calcium en oxalaalzuur bevat. Deze stenen komen vaak voor bij oudere katten. In tegenstelling tot struvietkristallen kunnen calciumoxalaatstenen niet worden opgelost; ze moeten operatief verwijderd worden. Een lage pH-waarde (urine < 6) verhoogt de kans op calciumoxalaatvorming. De dierenarts kan de pH-waarde van de urine meten om dit vast te stellen.
Factoren die het risico op calciumoxalaatstenen verhogen, zijn onder andere:
- Een hoog calciumgehalte in de voeding
- Een hoog oxalaatgehalte in de voeding
- Een hoog eiwitgehalte in de voeding
Hoge eiwitgehaltes kunnen het calciumgehalte in de urine verhogen, terwijl magnesium juist helpt om de vorming van calciumoxalaatstenen te voorkomen. De juiste balans van magnesium in het dieet is dus essentieel. Ook bij calciumoxalaat geldt dat geconcentreerde urine het risico op het ontstaan van gruis verhoogt.
Bewezen effectiviteit van blaasgruis kattenbrokken
Vitalstyle heeft een speciale veterinaire voedingslijn voor katten met (of een gevoeligheid voor) blaasgruis. Zowel de Vitalstyle Blaasgruis kattenbrokken als de Vitalstyle Blaasgruis natvoeding bevatten alles wat de kat met blaasgruis/struviet of een gevoeligheid hiervoor nodig heeft. Het helpt aanwezig blaasgruis (struviet) te verminderen en voorkomt de vorming van blaasgruis door de urineverzurende werking. Het bevat een laag magnesium-, fosfor- en eiwitgehalte (echter wel hoogwaardig eiwit) waardoor het risico op de vorming van struviet wordt verkleind. Het bevat urineverzurende stoffen waardoor bestaande struvietkristallen en -stenen worden opgelost. De ingrediënten van de Blaasgruis voeding zorgen voor een goede blaaswerking.
Ook is het voer getest op acceptatie met een onderzoek, hieruit bleek dat de katten die hier aan mee deden meer aten dan het voedingsvoorschrift! Een lekkere brok dus!
Hiernaast is blaasgruis voer ook verkrijgbaar als natvoer.
Vitalstyle Blaasgruis kattenbrokken is 100% natuurlijk. De complete voeding bevat alles wat de kat met blaasgruis/struviet of een gevoeligheid hiervoor nodig heeft. Blaasgruis kattenbrokken helpt aanwezig blaasgruis (struviet) te verminderen en voorkomt de vorming van blaasgruis door de urineverzurende werking. Het bevat een laag magnesium-, fosfor- en eiwitgehalte (echter wel hoogwaardig eiwit) waardoor het risico op de vorming van struviet wordt verkleind. Het bevat urineverzurende stoffen waardoor bestaande struvietkristallen en -stenen worden opgelost. De ingrediënten van de Blaasgruis voeding zorgen voor een goede blaaswerking
Vitalstyle Blaasgruis natvoer is 100% natuurlijk. De complete voeding bevat alles wat de kat met blaasgruis/struviet of een gevoeligheid hiervoor nodig heeft. Blaasgruis natvoeding helpt aanwezig blaasgruis (struviet) te verminderen en voorkomt de vorming van blaasgruis. Het bevat een laag magnesium-, fosfor- en eiwitgehalte (echter wel hoogwaardig eiwit) waardoor het risico op de vorming van struviet wordt verkleind. Het bevat urineverzurende stoffen waardoor bestaande struvietkristallen en -stenen worden opgelost. De ingrediënten van de Blaasgruis voeding zorgen voor een goede blaaswerking.