Droom je van het uitbroeden van je eigen kuikens, maar weet je niet waar te beginnen? Geen zorgen! In deze blog ontdek je stap voor stap hoe je eieren succesvol uitbroedt—van de juiste broedmachine tot het magische moment dat je kuikens uit het ei kruipen. 🐣
Kippeneieren uitbroeden is een van de leukste aspecten van de kippenhobby. Met een beetje geduld en de juiste zorg kun je binnen 21 dagen genieten van schattige kuikentjes. Het is fascinerend om te zien hoe een simpel ei zich ontwikkelt tot een levendig kuiken!
Eenden, kwartels en ganzen hebben verschillende broedtijden. Voor eenden geld 24-32 dagen, ganzen 27-29 dagen en kwartels 15-20 dagen. Omdat kuikens warmte nodig hebben om goed te groeien, is de lente en zomer de ideale tijd om te beginnen.
Laten we starten bij de basis!
Broedeieren verzamelen en bewaren
Tijdens de broedperiode leggen de meeste soorten pluimvee ongeveer één ei per dag. Als een ei bevrucht is door een haan, wordt het een broedei genoemd. Wil je eieren uitbroeden? Dan is het essentieel om ze op de juiste manier te bewaren om de vruchtbaarheid te behouden. Na ongeveer 10 dagen neemt de kans op succesvolle uitkomst aanzienlijk af, dus het is belangrijk om de eieren zo snel mogelijk na het leggen te broeden.
Bewaar de broedeieren op een koele plek met een temperatuur van ongeveer 10 graden Celsius. Houd de luchtvochtigheid tussen de 55% en 70% om te voorkomen dat er te veel vocht uit het ei verdampt. Keer de eieren dagelijks minstens twee keer om te zorgen dat de dooier in het midden blijft zweven.
Eierrekken en eierdozen
Om te voorkomen dat broedeieren beschadigen of wegrollen, is het handig om ze in eierrekken te bewaren. Dit biedt niet alleen extra bescherming, maar maakt het ook makkelijker om de eieren veilig te vervoeren. Zeker als je de eieren naar een andere locatie moet brengen, zijn deze hulpmiddelen een echte aanrader!
Uitbroeden voor de kip of met broedmachine?
Eieren kunnen op twee manieren worden uitgebroed: met een broedmachine of door een broedse kip. Sommige kippenrassen staan bekend om hun natuurlijke broedsheid, zoals zijdehoenders, Cochin krielen en Wyandotte krielen. Andere rassen, zoals leghybrides en veel landhoenders, worden zelden broeds of verlaten het nest te vroeg, waardoor ze minder geschikt zijn voor natuurlijke broedprocessen.
Voor wie meer controle wil over het broedproces of meerdere eieren tegelijk wil uitbroeden, is een broedmachine een uitstekende oplossing. Een kwalitatieve broedmachine verhoogt de kans op een succesvolle uitkomst en zorgt voor stabiele omstandigheden. Kortom, je hebt twee mogelijkheden: eieren laten uitbroeden door een hen of gebruikmaken van een broedmachine.
Bij Dierencompleet hebben wij een uitgebreid assortiment aan broedmachines! Lees hierover meer in de blog: Broedmachines en opfok van uw jonge dieren.
Uitbroeden met een broedmachine
Broedmachines zijn ontworpen om de natuurlijke broedomstandigheden van een kip na te bootsen. Met een broedmachine kun je de temperatuur en luchtvochtigheid nauwkeurig instellen, waardoor je niet alleen kippeneieren, maar ook eieren van ander pluimvee succesvol kunt uitbroeden.
Er zijn verschillende soorten broedmachines: sommige keren de eieren automatisch, terwijl bij andere modellen dit handmatig moet gebeuren. Het regelmatig draaien van de eieren, minimaal twee keer per dag, is essentieel voor een goede ontwikkeling van het embryo.
Enkele voorbeelden van broedmachines zijn:
Covatutto: De Basisbroedmachine voor Hobbyisten
Ben je een beginnende hobbyist of wil je simpelweg eens proberen om eieren uit te broeden? Dan is de Covatutto broedmachine een goede keuze. Dit model is ideaal voor mensen die de basis willen leren en een niet al te ingewikkelde broedmachine zoeken. De Covatutto is minder nauwkeurig dan de professionele machines, en het keren van de eieren moet handmatig gebeuren. Ook de luchtvochtigheid is niet digitaal in te stellen. Het is dus een eenvoudige en betaalbare keuze voor degenen die willen experimenteren met het broeden van eieren.
MS Broedmachines: voor de serieuze kweker
MS broedmachines zijn geschikt voor de professionele kweker die grotere aantallen eieren wil uitbroeden. Deze machines bieden geavanceerde instellingen en zijn ontworpen voor optimale controle over het uitbroedproces.
R-com: Volautomatisch gemak
Wil je een broedmachine die het werk voor jou doet? Dan is R-com een uitstekende keuze. Deze machines keren de eieren automatisch, en je kunt het keerinterval instellen (bijvoorbeeld elk uur, elke twee uur of elke drie uur). Daarnaast zijn temperatuur en luchtvochtigheid eenvoudig in te stellen en af te lezen.
R-com heeft verschillende modellen, deze zijn vrijwel allemaal verkrijgbaar in de Max en Pro variant:
- R-com Pro: Voorzien van voorgeprogrammeerde programma’s voor verschillende vogelsoorten. Zo hoef je zelf niets meer in te stellen. Ook de rotatiehoek van de eieren is instelbaar.
- R-com Max: Hier moet je zelf de luchtvochtigheid aanpassen bij het uitkomen van de eieren en het keren handmatig stopzetten.
Hoe werkt een broedmachine?
Voor een succesvolle uitkomst bij het uitbroeden van eieren zijn drie belangrijke factoren van belang:
✅ Temperatuur
✅ Luchtvochtigheid
✅ Het keren van de eieren
- Temperatuur
Elke broedmachine is uitgerust met een thermostaat om de temperatuur te regelen. Met behulp van een thermometer kun je deze controleren en aanpassen aan het type eieren dat je wilt uitbroeden. Dit vormt de basis van het broedproces. Bij zelfgebouwde broedmachines is het cruciaal om een betrouwbare thermostaat en thermometer te integreren.
- Luchtvochtigheid
Een correcte luchtvochtigheid zorgt ervoor dat de luchtkamer in het ei zich goed ontwikkelt. Dit is essentieel, omdat kuikens deze ruimte nodig hebben om de eierschaal aan te pikken bij het uitkomen. Is de luchtkamer te klein, dan kunnen de kuikens vast komen te zitten en niet uitkomen.
- De aanbevolen luchtvochtigheid is 40-50% tijdens de eerste 18 dagen.
- In de laatste 3 dagen verhoog je de luchtvochtigheid naar 70%.
Gebruik een hygrometer om de luchtvochtigheid nauwkeurig te meten en bij te stellen.
3. Het keren van de eieren
Bij het uitbroeden van eieren in een broedmachine is het regelmatig keren essentieel voor een succesvolle ontwikkeling van de embryo’s. Dit voorkomt dat het kuiken aan de binnenkant van de schaal blijft kleven en zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling. In de natuur doet een broedende hen dit instinctief, maar in een broedmachine moet het handmatig of met een automatische draaifunctie gebeuren. Regelmatig keren verhoogt de kans op gezonde kuikens!
Aan de slag met broeden
Voordat je begint met het uitbroeden van eieren in een broedmachine, is het belangrijk om te controleren of de machine goed functioneert en stabiel blijft. Zet de broedmachine minimaal 48 uur van tevoren aan om de temperatuur en luchtvochtigheid op de juiste waarden af te stemmen.
- Voor een broedmachine met ventilator stel je de temperatuur in op 37,5°C.
- Voor een broedmachine met stilstaande lucht gebruik je 37,7°C.
- De luchtvochtigheid ligt tussen de 40-55%.
Houd er rekening mee dat de ideale instellingen kunnen variëren per vogelsoort. Via het internet kun je gemakkelijk een overzicht vinden met de juiste waarden voor fazanten, kwartels, ganzen en eenden.
Eieren inleggen
Zodra de broedmachine stabiel draait, kun je de eieren inleggen. Heb je geen eigen kippen? Dan kun je broedeieren aanschaffen bij hobbyfokkers of via online platforms zoals Marktplaats.
Tip: Vermijd vuile of beschadigde eieren, aangezien deze minder kans hebben om zich goed te ontwikkelen en zwakke kuikens kunnen opleveren.
Eieren schouwen
Op dag 5-7 kun je controleren of de eieren bevrucht zijn. Dit doe je met een schouwlamp, waarmee je in het ei kunt kijken.
- Een bevrucht ei toont een klein vlekje, waaruit later bloedvaten groeien.
- Eieren die geen tekenen van ontwikkeling vertonen, haal je uit de broedmachine om schimmelvorming te voorkomen.
- Later in het proces kun je de schouwlamp ook gebruiken om de luchtkamer in het ei te controleren.
Voorbereiden op de uitkomst
Op dag 19 verhoog je de luchtvochtigheid en stop je met het keren van de eieren. Dit geeft de kuikens de rust die ze nodig hebben om uit te komen.
- Rond dag 20-21 beginnen de kuikens hun ei aan te pikken.
- Laat de kuikens zelfstandig uitkomen. Als een kuiken moeite heeft om uit het ei te komen, kan helpen averechts werken en een zwak dier opleveren.
Een schouwlamp kiezen
Voor een duidelijke inspectie van de eieren is het belangrijk om een geschikte schouwlamp te gebruiken.
- Kies een handige, goed vast te houden lamp zoals de Schouwlamp Powerlux.
- Een model met een rubberen ring zorgt voor een betere afsluiting tegen het ei, waardoor het licht niet in je ogen schijnt en je de inhoud van het ei beter kunt zien.
- Sommige broedmachines zoals de R-com 50 Max DO broedmachine hebben een ingebouwde schouwlamp!
Uitbroeden door de hen
Wanneer een hen (vrouwelijke kip) klaar is om te broeden, wordt ze broeds. Een broedse kip blijft overdag op haar nest zitten, zet haar veren op als er een hand in de buurt komt en kan een knorrig geluid maken om haar territorium te verdedigen. Zodra een van je hennen broeds is, is het verstandig om haar uit het kippenhok te halen, zodat ze in alle rust kan broeden en de andere kippen geen nieuwe eieren aan het nest kunnen toevoegen. Let op: broedse kippen hebben vaak sterk ruikende ontlasting.
Om eieren succesvol uit te broeden, moeten ze bevrucht zijn, wat betekent dat je een haan nodig hebt. Heb je geen haan, dan kun je broedeieren kopen bij hobbyfokkers of via platforms zoals Marktplaats. Kippenhuis.nl verkoopt geen kippen of broedeieren, maar biedt wel alle andere benodigdheden om het broedproces te ondersteunen.
Tips voor het uitbroeden van eieren door de hen
- Nestondergrond: Gebruik een uitgestoken plak gras als ondergrond voor het nest. Dit zorgt voor de nodige vochtigheid die essentieel is voor de eieren.
- Nep-eieren gebruiken: Om te testen of een hen echt broeds is, kun je nep-eieren in haar nest leggen. Als de hen twee dagen op de nep-eieren broedt, kun je ze vervangen door echte eieren. Afhankelijk van de grootte van de kip en de eieren kun je tussen de 7 en 11 eieren leggen.
- Oneven aantal eieren: Het beste resultaat krijg je met een oneven aantal eieren, omdat de hen de eieren onder haar borstbeen rolt. Dit borstbeen heeft een ovale vorm, wat zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de eieren.
Kuikens van moederkip
Het uitbroeden van kippeneieren duurt 21 dagen. Na het uitkomen van de eieren zullen de kuikens zich binnen 24 uur laten zien. Zet de kloek (de hen met haar kuikens) in een apart hok zonder zitstok of legnest, maar zorg wel voor voldoende water en kuikenvoer. De moederkip zal de rest doen en voor haar kuikens zorgen.
Met de juiste voorbereiding en aandacht zorg je voor een succesvol broedproces en gezonde kuikens! 🐣
Vragen?
Heb je na het lezen van deze blog nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op, wij helpen graag.